منصور نمری
«ابوالفضل منصور بن سلمة بن زبرقان» از طایفه نمر بن قاسط نزاری و از شاعران بغدادی بود. وی از خواص دربار هارون الرشید بوده، ولی در باطن به اهل بیت علیهم‌السلام ارادت می‌ورزیده و در مدح ایشان اشعاری سروده است.
منصور نمری و اهل بیت علیهم‌السلام
منصور النمری در دوران سرکوب علویان و خصوصاً شیعیان توانست مصیبت و ستمی که به اهل بیت علیهم السلام رسیده بود در گوش تاریخ فریاد کند و با مرثیه سرایی و مدیحه گویی، فضایل و مناقب آنان را در اشعار خود به طور صادقانه و با صراحت لهجه به همگان برساند. اعتقاد حقیقی او از لابه لای اشعارش به خوبی آشکار است و بکارگیری صنعت توریه که گاهی نوعی تصریح نیز در آن است، این مدعا را اثبات می کند.
او از جهت توانایی در شعر از برگزیدگان شاعران عصر خویش است. شاعری متفنن و چیره دست در انواع شعر است. شعرش سهل و روان، لطیف و دقیق و پرفراز است.
نمونه ای از اشعار نمری در مدح اهل بیت چنین است:
و قد شرقت رماح بنی زیاد بریء من دماء بنی الرسول
برئنا یا رسول الله ممن أصابک بالاذاة و بالذحول
ألا یا لیتنی وصلت یمینی هناک بقائم السیف الصقیل
فجدت علی السیوف بحر وجهی ولم أخذل بنیک مع الخذول
- نیزه های بنی زیاد آنقدر از خون فرزندان رسول خدا نوشیدند که گلوی آنها گرفت.
- ای رسول خدا من از تمام کسانی که تو را آزردند و به کین و دشمنی تو برخاستند، بیزارم و از آنان تبری می‌جویم.
- ای کاش من در آنجا بودم و (در یاری تو) شمشیر بران بدست می‌گرفتم.
- و با چهره ای گشاده خود را سپر شمشیرها قرار می‌دادم و هرگز مانند دیگر مردم نمی‌شدم و نمی‌گذاشتم که فرزندان تو را خوار کنند.
وفات منصور نمری
بدخواهان و کینه توزان منصور النمری نزد هارون الرشید اسرار او را فاش نموده و پرده از تشیع و محبت بسیارش به اهل بیت پیامبر صلی الله علیه وآله برداشتند و خشم هارون را بر وی برانگیختند.
منصور النمری با تکیه بر اصل تقیه، خود را به هارون الرشید نزدیک کرد ولی دیری نپایید که تشیع وی توسط استادش عتابی برای هارون آشکار شد و بدنبال آن هارون دستور داد که هر جا نمری را یافتند، دست و زبانش را قطع کنند و سپس گردنش را بزنند؛ اما قبل از اجرای حکم خلیفه، منصور نمری با مرگ طبیعی از دنیا رفته بود. او به سال ۱۹۰ یا ۱۹۳ هـ.ق درگذشته است.
بعد از وفات منصور نمری و سوزانده شدن دیوان اشعارش توسط هارون، هیچگونه کوششی در جمع‌آوری و نگهداری اشعار وی بخاطر ترس از حکومت وقت صورت نگرفت. لذا تعداد اشعار بجا مانده از وی کم می‌باشد و در کتب امالی و تراجم بصورت پراکنده موجود است.
منابع
- "منصور النمری الشاعر الشیعی"، محمد حسن فؤادیان، شناخت فلسفه و کلام، شماره ۴۷ و ۴۸، ۱۳۸۴.
- دانشنامه عاشورا، بازیابی: ۱۱ مهر ۱۳۹۲.
